Ik vertrek! Emigreren naar Colombia. Hoe gaat dat in z’n werk?

In het populaire televisieprogramma ‘Ik Vertrek’ verruilen Nederlanders hun vaderland voor een avontuur elders. Meestal kiest men voor Frankrijk of een ander land in Europa, maar zelden voor een nog groter avontuur. Maar stel, je wilt verhuizen naar Colombia. Waar moet je dan aan denken?

De motivatie

De eerste vraag is natuurlijk: waarom wil ik Nederland verlaten? Meestal is onvrede een slechte raadgever, want in de praktijk zul je ook in andere landen tegen ongemakken of vervelende kantjes van de samenleving aanlopen. Tevreden zijn in Nederland, maar toch graag het avontuur willen opzoeken is dan een beter begin. Je gaat dan met een positief gevoel weg, in plaats dat je ‘vlucht’.

Wat voor emigrant ben je?

Grofweg zijn er drie groepen emigranten. Je hebt de expats die voor hun werk worden uitgezonden (of werk hebben gevonden in het nieuwe land), diegenen die de liefde achterna reizen en de ‘Ik Vertrekkers’. Die laatste groep zijn de avonturiers die een bed & breakfast in een ander land willen beginnen of er anderzins op eigen houtje hun brood willen verdienen. De expats die door hun bedrijf worden uitgezonden, vinden meestal hun weg wel. Hun bedrijf regelt veel en bovendien hebben ze al een baan bij aankomst en vaak een bovenmodaal inkomen. Voor de Nederlanders die een Colombiaanse geliefde achterna reizen is dit artkel interessanter, net als de ‘Ik Vertrek-groep’.

De liefde achterna reizen

Zelf ben ik getrouwd met een Colombiaanse. Dan is het papierwerk voor de emigratie snel geregeld, toont de praktijk. Je boekt een ticket, zoekt een huisje en meld je bij de immigratiedienst. Je moet dan je trouwpapieren laten zien en je wordt beiden geïnterviewd. Je verblijfsvergunning (voor drie jaar) is vlot een feit, want je hoeft bijvoorbeeld geen taalcursus te volgen als vereiste. Omdat er maar relatief weinig buitenlanders in Colombia wonen zijn ze je liever rijk dan kwijt, waardoor de immigratie-eisen voor getrouwden behoorlijk soepel zijn.

Ik Vertrek

Colombia kent 17 verschillende visa – verdeeld over drie groepen: tijdelijk, werk, residentieel -, wat een eenduidig advies voor ‘Ik Vertrekkers’ lastig maakt. Maar als je van plan bent om hier een hotelletje te beginnen, starten je voorbereidingen bij de Nederlandse ambassade in Bogota, bij de Cancilleria (alle info over visa) en voor ambitieuze ondernemers ook bij het Holland-Colombia House. Het makkelijkst om een visa te krijgen is als je een duidelijke reden hebt om hier te willen wonen. Je hebt een baan bij een bedrijf in Colombia gevonden, je bent getrouwd met een Colombiaan(se) of je wilt hier studeren.

De voorbereiding

Het klinkt logisch, maar is het in de praktijk toch niet voor iedereen: als je in een nieuw land gaat wonen, verken het land dan eerst goed. Zelf was ik al iets van tien maal in Colombia geweest voordat ik de definitieve overstap maakte. Ook heel belangrijk is dat je de taal (redelijk) onder de knie hebt. En het liefst combineer je de twee –het verkennen van het land en de taal leren – met elkaar. Ook essentieel: een financiële buffer. Zeker als je nog geen zekerheid van werk hebt geeft een aardig spaarpotje de nodige rust om ergens opnieuw te beginnen. En voor ondernemers geldt: een startend bedrijf heeft gemiddeld twee jaar nodig om break-even te draaien. Ook aardig om te weten: om je Nederlandse huisraad naar Colombia te laten verschepen betaal je 8.000-10.000 euro per container. Een behoorlijke kostenpost dus. Je Nederlandse inboedel verkopen of opslaan en hier een nieuw setje meubels kopen is meestal voordeliger.

Wat kan ik doen?

Veel buitenlanders die in Colombia wonen geven Engelse les. Daar is veel vraag naar en verdient relatief goed, omdat vooral de rijkere Colombianen Engels willen leren. Je hebt als Nederlander dan wel behoorlijk wat concurrentie van expats die Engels als moedertaal taal hebben. En daar zijn er heel veel van, dus verwacht geen gouden bergen. Verder zijn er kansen in het opkomende toerisme. Je kunt voor jezelf wat beginnen – als reisbegeleider of een hotelletje – of natuurlijk voor een bestaand hotel of reisorganisatie gaan werken.

Helemaal ideaal is als je ook deels je inkomsten in euro’s hebt. Bijvoorbeeld omdat je als freelancer klussen blijft doen met klanten in Nederland, de manier hoe ik begon. Het loon bij een Colombiaans bedrijf is meestal een stuk lager dan in Nederland, dus ‘even een baantje zoeken’ in Colombia is niet zo makkelijk. Als hoogopgeleide specialist zijn je kansen op een goedbetaalde baan echter groter. Colombianen staan overigens wel erg open voor buitenlandse invloeden. Europeanen staan immers voor kwaliteit.

Wat zijn mijn kansen?

Een stuk grond buiten de grote steden is goed betaalbaar.Voor 20.000 euro heb je al een flinke lap, naar het schijnt. Zeker nu de euro nog behoorlijk sterk is tegenover de peso. Arbeid is bovendien goedkoop, dus aan loonkosten zul je niet leeglopen als je als ondernemer veel manuren wil inzetten om iets op te bouwen. En zoals boven beschreven, zien Colombianen de Europeaan wel zitten. Ze vinden ze vaak interessant en zijn erg bereid je te helpen omdat je interesse in hun land hebt. Het toerisme zit in de lift, dus ook daar is een graantje mee te pikken.

Wat is lastig?

Colombia is behoorlijk bureaucratisch. Je hebt uiteindelijk nog best veel regeltjes en voorwaarden om aan te voldoen. Als ontwikkelingsland verandert er bovendien jaarlijks veel in de wet- en regelgeving. Dus als je een bedrijfje wil starten, zoek een specialist die je helpt en adviseert. Verder is het niet altijd even makkelijk om een afspraak te maken met een Colombiaan. Dat geldt lang niet voor allemaal – hier vinden ze het meestal ook irritant als iemand zijn afspraak niet nakomt – maar het is in de praktijk niet zo gek als bijvoorbeeld een aannemer je na een tijdje laat zitten of zijn werkwijze aanpast. Als je net een bed&breakfast – de vraag is of je die hier moet beginnen, maar toch – uit de grond aan het stampen bent, is dat behoorlijk frusterend.

Waar ga ik wonen?

Waar je gaat wonen is natuurlijk van veel factoren afhankelijk. Maar laten we ons even beperken tot vier gebieden: Bogota, Medellin, Cartagena en ‘buiten de stad’.

#1 Bogota
In de hoofdstad Bogota zitten veel internationale bedrijven, dus dat kan helpen bij je banenkansen. Het leven is echter wel relatief duur, helemaal als je besluit in strato 5 of 6 een woning te zoeken. De stad is immers ingedeeld in 6 strato’s – ofwel niveaus – die bepalen hoe hoog je maandelijkse lasten zijn. In strato 1 wonen de allerarmsten, in strato 6 de rijksten. Zo heb ik woningen voorbij zien komen waarbij de maandelijkse huurkosten richting de 4.000 euro lopen. En het kan echt nog wel duurder. Bogota is beroemd om zijn eeuwige files, dus de stelregel hier is dat je dicht bij je werk woont, omdat het verkeer in de spits geen pretje is. Al kun je je met de motor of (zelfs) fiets verrassend snel uit de voeten maken. En dan het klimaat. Gezien de ligging op 2.600 meter is het in Bogota niet al te warm, maar met 18 graden gemiddeld overdag, is er geen reden tot klagen.

#2 Medellin
Medellin staat te boek als de meest innovatieve stad van het land. Het gemeentebestuur doet veel om de armere inwoners bij de stad te betrekken en van de infrastructuur (metro, kabelbanen, mooie wegen) kunnen ze in Bogota alleen maar dromen. Wie over de Gouden Mijl loopt, ziet dat er werkelijk een compleet nieuw Medellin uit de grond wordt gestampt. Hier bloeit de handel rijkelijk, dus voor de expat liggen er zeker kansen in Medellin. Met een ligging op 1.500 meter is het in de stad van de eeuwige lente een graad of zes warmer dan in de hoofdstad. Heerlijk dus.

#3 Cartagena
In havenstad Barranquilla wonen van oudsher veel expats, maar Cartagena ligt voor de meeste expats meer voor de hand als toekomstige woonbestemming. Cartagena is met haar tropische klimaat vooral een toeristentrekker. En zijn veel uitstekende hotels te vinden, dus de expat die zich richt op een toekomst in het toerisme, lijkt hier goed op z’n plek.

#4 ‘Buiten de stad’
‘Buiten de stad’ is een vrij algemeen begrip, maar voor Colombia is er wel iets generieks over te vertellen. De voorzieningen op het platteland of in andere gebieden waar weinig mensen wonen zijn over het algemeen slecht. In deze gebieden merk je echt dat Colombia nog een ontwikkelingsland is, zeker in vergelijking met strato 5 of 6 in de stad, waar alles voorhanden is. Het voordeel is dat het leven wel echt spotgoedkoop kan zijn, dus je kunt met relatief weinig rondkomen. En zoals aangegeven kun je een flinke lap grond kopen voor weinig.

Wonen er veel buitenlanders in Colombia?

Exacte cijfers heb ik niet voorhanden, maar een tijd geleden hoorde ik via de ambassade dat er 2.000 Nederlanders in Colombia wonen. Nog best veel. In Bogota zijn het er zeker een paar honderd, gezien de drukte bij de jaarlijkse Koningsdag- en Sinterklaasvieringen. Als je die cijfers doortrekt naar andere nationaliteiten zullen er tienduizenden expats in Colombia verblijven. Maar een blond hoofd – om maar eens generaliserend een Nederlander te beschrijven – zie je in de praktijk niet ontzettend vaak op straat.

Is het leven duur in Colombia?

Colombia staat in de top-10 van goedkoopste landen om in te leven ter wereld. En inderdaad kun je naar de kapper voor twee euro of uitgebreid lunchen voor drie euro. Arbeid is goedkoop (de automonteur, hulp in huis etc.) net als benzine. Klinkt goed tot zover, maar tegelijkertijd onttrekt een winkelwagentje vol in de supermarkt zich aan die wetten. Voor je wekelijkse boodschappen ben je meer kwijt dan in Nederland. Onderwijs spant de kroon. Een jaartje je kind van vier naar school sturen kost je zomaar meer dan tienduizend euro.

LEES OOK: ‘COLOMBIA IS SPOTGOEDKOOP, MAAR HOE ZIT HET NU ECHT?

Wat zal je verbazen?

De inkomensongelijkheid en de daarbij behorende klasse- en prijsverschillen zijn in weinig landen ter wereld groter dan in Colombia. Aan die tweedeling in de samenleving is maar moeilijk te wennen. Voor veel expats met een goed inkomen betekent het in de praktijk dat ze een heel legertje aan hulp in de huishouding hebben aangeschaft. Arbeid is immers goedkoop. Een full-time nanny is gebruikelijk, net als een schoonmaakster en zelfs een chauffeur die je in je eigen auto door het drukke verkeer loodst. Kortom, als je aan de goede kant van de streep zit, kan het leven zeer aangenaam zijn. Het onderwijs is dan goed, net als de gezondheidszorg, je hebt veel hulp in huis en daardoor meer vrije tijd.

Vragen over emigreren?

Op social media zijn er tal van gespecialiseerde groepen te vinden over expats in Colombia. Zeker op Facebook kun je terecht bij ExPats in Colombia of Bogota Mummy Group. Ook handig: de website van InterNations. Op 11 en 12 februari vindt bovendien de Emigratiebeurs 2017 plaats in Houten.

Zo deed ik het

Eerlijk is eerlijk. Als je alle landen ter wereld hebt om uit te kiezen om in te wonen, dan is de kans dat je kiest voor Colombia niet heel groot. Ook bij mij niet. Het land is namelijk nog vrij onbekend en wat je ervan afweet, is vaak niet al te positief. Toen ik in 2008 een uitnodiging kreeg om een bruiloft van een goede vriend bij te wonen in Bogota, was ik zelfs huiverig om te gaan. Natuurlijk ging ik wel. Vanaf het eerste moment dat ik in Colombia was, voelde ik mij er thuis. De mensen waren aardig, het klimaat aangenaam en het land wonderschoon. Op de betreffende bruiloft leerde ik mijn latere vrouw kennen, waardoor ik nog een –heel belangrijke – reden had om Colombia hoog op mijn lijstje te zetten van mogelijke landen om naar te emigreren. Want dat ik ooit nog in een ander land dan mijn geboorteland wilde wonen, stond wel vast. Tot dat besef kwam ik in 2003 toen ik in een half jaar in Amerika studeerde. Een andere taal, andere gebruiken, nieuwe mensen en landschappen; dat trok mij aan in het wonen in het buitenland.

De eerste jaren verdeelde ik mijn vakantiedagen zodanig dat ik drie keer per jaar naar Colombia toe kon. En elke keer bleef dat gevoel dat ik prima op mijn plek was, vanzelfsprekend geholpen door het feit dat mijn geliefde er woonde. Echt samenwonen deden we voor het eerst echter in Nederland en dat beviel goed. Toch bestond het idee om op termijn wellicht naar Colombia te verhuizen. Niet omdat we ongelukkig waren in Nederland, maar omdat we dachten dat we in Colombia ook gelukkig zouden kunnen zijn. In die jaren waren we best zuinig met het geld, omdat we wisten dat we het wellicht nog nodig zouden hebben voor een nieuwe start.

Dan komt het moment – het was de geboorte van onze dochter – dat we besloten de stap te gaan wagen. De belangrijkste zaken vanaf dat moment zijn je huis te koop zetten en je werkgever inlichten. Ik had het geluk dat ik een beroep heb dat je overal ter wereld kunt uitoefenen, zodat ik werk uit Nederland mee kon nemen en me niet eerst moest gaan druk maken over een baan in Colombia. Voor woonruimte in Colombia hadden we schoonfamilie om hulp gevraagd. De eerste tijd logeerden we bij opa en oma, om vandaar uit ons huisje klaar te krijgen. En de verblijfsvergunning was als getrouwd man zo geregeld.

Tips in een notendop:

> Neem tijd voor je voorbereiding
> Ga op zoek naar je ware motivatie voor je vertrek en schets een realistisch beeld van je toekomst
> Verdiep je in de taal
> Verken het land, haar cultuur en de mogelijkheden grondig. Bijvoorbeeld door meerdere lange bezoeken
> Zorg voor een financiële buffer
> Maak een gedetailleerd plan: Hoe ga ik mijn geld verdienen in het nieuwe land?
> Voorkom verrassingen: Wat zijn de voorwaarden voor een verblijfsvergunning?
> Praat met anderen die dezelfde stap hebben ondernomen