Kerst in Colombia: nacht van de kaarsjes, novenas en natilla

Kerst in Colombia blijft een vreemde gewaarwording. Een groot deel van het land viert het feest namelijk onder de palmbomen bij een graad of dertig. Maar een ding is zeker: ze zijn er gek op.

In Colombia wordt Halloween groots gevierd. Eind oktober gaan de kinderen verkleed langs de huizen en krijgen meer snoep dan ze op kunnen. Menig Colombiaan dost z’n huis uit in Halloween-sferen, met spinnenwebben op de voordeur en enge poppen ernaast.

Vroege kerst

Zodra het november is gaan de Halloween-versierselen in de doos en komen de eerste kerstattributen tevoorschijn. Vanaf 1 november zie je al de eerste lichtjes en kerstbomen opdoemen en tegen het eind van de maand is bijna elk appartementencomplex versierd. Op 7 december is het namelijk de ‘nacht van de kaarsjes’; het officiële begin van de feestdagen. Dat de Colombianen er doorgaands vroeg bij zijn met het kerstattributen wordt in de hand gewerkt door scholen. Vooral scholen die zich richten op de kleintjes – een soort kinderdagverblijf, maar dan ook met lessen – sluiten de deuren soms al half november voor de vakantieperiode. De afsluitende kerstspecial staat dan gepland medio november. Zo kon het zijn dat ik een paar jaar geleden op 15 november naar een kerstvoorstelling keek.

Nachtelijk feest

Als het dan – een week of 5 later – eindelijk kerst is, ben je het eigenlijk al helemaal zat. Gelukkig is het kerstfeest in een zucht voorbij. De door de commercie bedachte Tweede Kerstdag bestaat niet en het kerstfeest, bestaande uit kerstdiner en cadeautjes, vindt plaats rond middernacht van de 24e op de 25e. Meestal duik je diep in de nacht je bed in, maar eenmaal wakker is het de 25e en heb je alle plichtplegingen gehad. Hooguit bezoek je nog een plaatselijke plaza; een dorpsplein met lichtjes en kerststal.

Novenas

Eveneens traditie zijn de ‘novenas’. Negen dagen voorafgaand aan kerstmis start je ermee: vanaf dan kom je elke avond bijeen met familie of vrienden en lees je een deel van het kerstverhaal. Tussen de 17e en de 25e eet je waarschijnlijk heel veel natilla – een soort vla – en buñuelos (gefrituurde deegballetjes).

Rust

Tussen kerst en oud en nieuw komt het leven in Colombia even tot stilstand. De altijd overvolle hoofdstad Bogotá lijkt dan haast uitgestorven. Geen files, want bijna niemand werkt en wie het kan veroorloven verlaat de stad voor een warmer oord. Sowieso is half december tot half januari een periode van vakanties. Dan zijn de scholen gesloten en trekt men erop uit.