De ‘ongecontacteerde’ indianenstammen van Colombia

Fascinerende beelden waren het die de BBC in haar bekroonde reeks ‘Human Planet’ op 3 februari 2011 uitzond. Boven de Amazone op de grens tussen Brazilië en Peru filmde de cameraploeg van één kilometer afstand een indianenstam die nog nooit in contact was geweest met de geciviliseerde wereld. Gewapend met speren keken ze omhoog naar dat zilveren gevaarte.

Het ontroerde. Terwijl Elon Musk werkt aan bemande ruimtereizen naar Mars leven er naar schatting nog circa honderd van dat soort stammen op onze eigen planeet waar niemand ooit contact mee heeft gemaakt. Ze leven in hun eigen vacuüm ergens diep in het oerwoud in Zuid-Amerika of Nieuw Guinea. Of ze een fijn en gelukkig leven leiden, weet niemand. Dat we stiekem een kijkje bij ze zouden willen nemen, is wel zeker. Tegelijkertijd weten we dat deze ongecontacteerde stammen beschermd moeten worden tegen contact van buitenaf.

Colombia

In Colombia leeft ook een aantal ongecontacteerde indianenstammen. In Río Puré National Park zouden de Ticuna, Yuri, Passés en Jumanas hun leefgebied hebben. Precies achterhalen is monnikenwerk omdat er één miljoen hectare aan dicht oerwoud doorgespit moet worden. En dat zonder met ze in contact te komen. Om de indianen te beschermen werd het Río Puré National Park in 2002 gesticht door de Colombiaanse overheid. Puur theoretisch dan, want waar de indianenstammen precies leven, weet niemand. Het is daarom extra lastig – zeg gerust ondoenlijk – ze te beschermen tegen gouddelvers, illegale houtkap, Marxistische rebellen en drugstelers.

Buitenwereld

Het artikel ‘The Lost Tribes of the Amazon’, dat in februari 2013 verscheen in het gezaghebbende Smithsonian Magazine, stelt echter dat er van echt ongecontacteerde indianenstammen in Colombia haast geen sprake is. Volgens auteur Joshua Hammer gaat het vooral om stammen die geen contact willen hebben met de buitenwereld. Na een verleden van bloedbaden, slavernij en infecties – allemaal ‘giften’ van buitenaf – willen ze diep verscholen in de jungle de buitenwereld ver van zich af houden. Dan krijgen die fascinerende beelden uit ‘Human Planet’ opeens een wrange bijsmaak.

Colombia & inheemse stammen

In 2011 tekende de Colombiaanse president Juan Manuel Santos een wet die de rechten van de geisoleerde inheemse stammen garandeert. Zodat ze kunnen vrij blijven leven volgens hun eigen cultuur op het land van hun voorouders. In december 2012 vatte de Colombiaanse overheid het plan op om het oppervlakte van het Chiribiquete Park, 13.000 vierkante kilometer groot, te verdubbelen. Om twee geïsoleerde stammen te beschermen.