Laatst was het weer zover. Ik kreeg van een Nederlander – die nota bene nog nooit in dit land geweest is – te horen dat Colombia echt niet veilig is. Ik werd best een beetje boos toen ik het hoorde. Maar wellicht is zijn vooroordeel niet zo gek. Wie het Reisadvies volgt van de Rijksoverheid duikt op een kaartje van Colombia waarin de groene, veilige gebieden nou niet bepaald overheersen. Bogota en omgeving is een eerste oogopslag veilig, maar de rest?
Wie even verder leest, ziet al een nuance onstaan op het kaart vol vuurrode, oranje en gele gebieden. Zo geeft de Rijksoverheid geen bijzondere veiligheidsrisico’s af voor de reizen naar de volgende toeristische gebieden:
- Het koffiegebied (Eje cafetero) = Departementen Caldas, Risalda, Quindio
- De hoofdweg tussen Cartagena en Santa Marta
- Cartagena
- Santa Marta
- San Andrés
- Providencia
- Leticia
- De rijkere wijken in de grote steden Bogotá, Medellín, Cali, Barranquilla, Popayán, Pasto en Villavicencio
- De departementen Cundinamarca en Boyaca
Bovenstaande steden en gebieden zijn precies de locaties die je als hoogtepunten van je Colombia-reis kunt beschouwen, dus wat betreft kan de vraag ‘is Colombia veilig?’ met een volmondig ja worden beantwoord. Of beter gezegd: wie zich binnen de toeristische gebaande paden houdt, zal geen noemenswaardig risico lopen.
Maar hoe zit het dan met die rode, oranje en gele gebieden? Een deel daarvan is echt niet veilig. Je hoeft echter niet bang te zijn dat je daar zomaar belandt. Of je moet het verkeerde vliegtuig instappen en dan ook nog eens als een kip zonder kop uren in een kano of bus diep de achterlanden in gaan. Want daar gaat het vaak om. Grensgebieden, dicht oerwoud, dat soort streken.
Ook zijn gebieden rood gekleurd die dat niet zijn. Zo ben ik zelf een kleine week in Pasto (Zuid-Colombia) en omgeving geweest om carnaval te vieren. En daar is het echt niet eng. En dat mijn Colombiaanse familie binnenkort een paar daagjes naar Caño Cristales gaan, doen ze echt niet omdat het thrillseekers zijn.
De spelregels
No dar papaya: dat is ‘Colombiaans’ voor wees niet naïef. Laat dus geen dure spullen in je hotelkamer rondslingeren als je even de deur uit gaat, maar doe ze in een kluis. En laat je rijkdommen op straat niet zien. Heb je veel geld gepind? Berg een groot deel eerst veilig op voordat je de stad ingaat. En als je er een Colombiaan op je afstapt die je wilt helpen of meer van je wil weten is dat vaak goed bedoeld. Maar soms zijn ze op andere dingen uit. Loop dus als je niet helemaal zeker van bent van de situatie gewoon door. Dat lijkt onbeleefd, maar dat is slim. Op vragen als: ‘in welk hotel verblijf je?’ kun je beter ook niet antwoorden. Loop je in de centrum van de stad en zeg je dat je hotel aan de rand ligt, dan weet je gesprekspartner meteen dat je ‘ver van huis bent’, en dan maakt gelegenheid als snel de dief. Ook wel eens gehoord: de vogelpoep-truc (vooral wachtend op het openbaar vervoer). Persoon A smeert ongezien wat viezigheid op je schouder en persoon B – ook in het complot – helpt je wel even schoonmaken. Terwijl jij gefocust bent op de ‘vogelpoep’ kan persoon A je makkelijk even zakkenrollen. En dan nog een vorm van kleine criminaliteit: de taxi-chauffeur die je oplicht. Is je rit van een half uurtje net zo duur als zo’n rit in pakweg Amsterdam zou zijn: dan betaal je veel te veel. Vraag de ritprijs dus vooraf en stap pas in als je er mee eens bent. Het is niet helemaal een stelregel, maar een aardige indicatie: reken op ongeveer 1.000-1.200 pesos per minuut (30-36 eurocent). Zo betaalden we in Medellin voor 45 minuten 55.000 pesos (16,5 euro) en in Bogota voor 25 minuten 25.000 pesos (7,50 euro). Oh ja, kost de rit bijvoorbeeld 18.000 pesos en heb je alleen 20.000 pesos op zak? Grote kans dat je taxi-chauffeur opeens geen wisselgeld heeft. Dat is bijna altijd een trucje. Niet iets om je heel erg druk om te maken, maar wil je precies de afgesproken prijs betalen, betaal dan gepast.
De zekerheden
> Altijd politie op straat en bewaking bij je hotel
> Officiële taxi’s zijn veilig taxi’s
> Bijna alle Colombianen zijn vriendelijk en hulpvaardig. Maar niet allemaal met als doel je ook echt te helpen
> Ondanks dat steeds meer Colombianen het goed hebben, is er nog altijd veel armoede. Al gaat arm en een gouden hart uitstekend samen, voor brood op de plank doet men soms rare dingen
Mijn ervaringen
Tijdens mijn reizen door Colombia en in het dagelijkse leven in Bogota ben ik gelukkig nog nooit lastig gevallen, laat staan beroofd. En datzelfde geldt voor vrienden en familieleden die dit land bezochten. Dat is toch een redelijke indicatie dat het veilig in Colombia verblijven geen uitzondering hoeft te zijn. Zeker als je niet afwijkt van de ‘no dar papaya’ regel. Een vriend bezocht Bogota en was van een bepaalde wijk niet zeker of het er veilig was. Je kunt dan gaan wandelen en het uitvinden. Of slim zijn en gewoon de taxi nemen. Vraag ook in je hotel of bepaalde wijken veilig zijn als je het niet helemaal vertrouwd.
Colombia veilig? Wat je moet realiseren:
> De toeristische gebieden (zoals gegeven in de reistips op deze website) zijn veilig
> Colombia is net zo groot als Spanje en Frankrijk bij elkaar. Enorm groot, dus een risicovol gebied in het zuiden is mijlenver verwijderd van een veilig gebied in het noorden
> Je komt niet toevallig in een een onveilig gebied. Die moet je echt opzoeken