Walvissen spotten in Bahia Solano: een avontuur om nooit te vergeten

Langs de westkust van Colombia trekken tussen eind juni en midden oktober walvissen voorbij. En die wilde Colombiablog ook wel eens van dichtbij bekijken. Al had het daar best wat doorzettingsvermogen voor nodig. Bahia Solano ligt immers niet om de hoek.

De wekker gaat vroeg op zaterdagmorgen. We vliegen vanaf Bogota met LATAM eerst in een half uurtje naar Medellin, waarna we met de taxi van het grote vliegveld (José María Córdova Airport) via een 9 kilometer lange tunnel de stad inrijden om naar de kleine Olaya-luchthaven te gaan. De oversteek per taxi duurt 40 minuutjes en kost 90.000 pesos (20 euro).

Op-één-na-natste plek

We zijn vroeg op Olaya en na een kopje sterke Colombiaanse koffie gaan we naar gate 3. Het regent in Medellin en dat schijnt het ook te doen op de plek van bestemming: Bahia Solano. Niet zo gek, want het walvissenspot-paradijs van Colombia is de op één-na-natste plek op aarde. Op jaarbasis valt er 8.000 mm neerslag. Nederland vormt met zijn jaargemiddelde van 853 millimeter dus geen partij.

In de wacht

Al snel blijkt dat onze vlucht met Satena vertraagd is voor onbepaalde tijd. De concurrent, EasyFly, blijkt wel gewoon te vliegen. Bij navraag bij een biologe die vaak naar het afgelegen Bahia Solano vliegt (er lopen geen wegen naartoe), zijn daar 2 redenen voor. De eerste: de vliegtuigen van Satena zijn gewoon te groot. Er passen 50 passagiers in en gezien de korte landingsbaan in Bahia Solano (in het departement Choco) en het natte klimaat is dat gewoon een bakbeest. EasyFly gaat met vliegtuigjes voor 20 man op stap. Ook blijkt EasyFly te beschikken over zeer ervaren piloten die wel raad weten met het landen en opstijgen in moeilijke omstandigheden. En er blijkt nog een prima alternatief: San Germán, maar daarover straks meer.

Satena

Als officiële reden voor het uitblijven van onze vlucht wordt een voorbijrazende orkaan genoemd die slecht weer met zich meeneemt. Later leren we dat het eigenlijk altijd rotweer is op Bahia Solano, al hadden we dat met 8.000 mm neerslag op jaarbasis wel kunnen vermoeden. Maar goed we houden hoop, als even de zon doorbreekt op de bestemming, dan zouden we ook kunnen gaan vliegen. Om 3 uur ’s middag blijkt dat de vlucht is geannuleerd. Omdat we de eerste deel van onze reis met LATAM aflegden en niet met Satena, kan Satena niets voor ons betekenen, omdat zij ook niets kunnen doen aan het slechte weer, zo klinkt het. Er kan geen enkele compensatie vanaf, geen voucher voor een gratis lunch, geen hotel en geen vergoeding voor een taxi de stad in, zelfs geen flesje water. Omdat het vakantieperiode is zitten bijna alle hotels propvol. Om 18.00 uur in de middag hebben we eindelijk beet: een hotel met plek voor 6. Met een duik in het zwembad zijn de kids het lange wachten snel weer vergeten.

Groundhog Day

De volgende ochtend gaat de wekker weer om 5.30 uur. We zijn om 6.20 uur op de luchthaven en daar is het weer Groundhog Day. De concurrentie vertrekt en Satena houdt haar bakbeest aan de grond. De reizigers, inmiddels door het lange wachten goed verenigd, eisen een oplossing. Om 11.00 uur, toch al weer bijna 4 uur na aankomst op de luchthaven, klinkt er goed nieuws: vanuit Bogota komen er 2 kleine vliegtuigjes de kant op van Medellin om de 50-zitter te vervangen. Satena lijkt eindelijk door te hebben hoe de concurrentie dat doet. Het duurt tot nog zeker 14.00 uur (weer geen gratis lunch van Satena) totdat we onze tickets kunnen omruilen voor nieuwe exemplaren. De oude vlucht wordt immers opgedeeld in tweeën. Om 15.00 uur gaat de eerste groep vliegen. Gek genoeg zijn dat alle buitenlandse toeristen, terwijl de Colombianen met kinderen achterblijven. Waaronder wij. De pleuris breekt uit als blijkt dat het erg onzeker is dat de tweede vlucht – die van ons – wél kan vliegen. Het vluchtnummer lijkt immers te verwijzen naar Quibdo, niet naar Bahia Solano. Als we om 16.00 uur kunnen instappen in het tweemotorige vliegtuigje, zijn de gemoederen eindelijk bedaard. Na bijna 2 dagen rondhangen op het piepkleine luchthaventje gaan we vliegen. In 40 minuten zijn we in Bahia Solano. Oké, het vliegtuigje maakt wat herrie, is klein en je kijkt direct mee met de piloten, maar op een paar kleine luchtzakken na landen we toch verrassend steady op de plek van bestemming. En jawel, het is grijs en regent een beetje.

De tassen gaan de bus in en via een onverharde modderige weg stuiteren we richting kust. Gelukkig blijkt er ook asfalt te bestaan in Bahia Solano, waardoor de 18 kilometer lange rit naar ons hotel, El Almejal, redelijk vlot gaat. Op de open strook langs de kust staan nog een paar hotels en hostels, maar het is er toeristisch gezien nog vrij onontgonnen.

El Almejal

Gelijk maar over ons hotel, El Almejal: het is een zeer goede keuze. Het maakt namelijk deel uit van een natuurreservaat, waardoor je achter de pakweg 15 houten huisjes een kleine hike kunt maken. Dat is meteen ook een van de excursies: een 1,5 uur durende uitleg van welke natuur El Almejal omringt en hoe ze nadenken over eco-toerisme. Zo heeft het een eigen programma rondom het grootbrengen van schildpadden opgezet.

De huisjes waar je overnacht staan op palen, zodat alles goed droog blijft en zijn verder deels open. Je bent goed beschermd tegen de regen, maar de koele avondlucht kan wel makkelijk naar binnen stromen. Een airco is hier niet nodig, want van plakkerige nachten is geen sprake. Goed slapen zal je hier zeker lukken. Je hoort de kalmerende sterke golfslag zeer goed, terwijl het in de nacht vaak ook nog eens regent. Heerlijk!

Het personeel in El Almejal is jong en zeer enthousiast. Het zijn vooral studenten (ook Europese) die een studie volgen in het eco-toerisme of richting de biologie. Het kleine restaurantje verzorgt (inbegrepen) voor goed eten, al is het vrij basic. Omdat je zo ver van de bewoonde wereld zit, is het vis of kip met rijst of aardappelen, een soepje en een salade. Gezond, al zijn de porties best klein. En dat vonden zelfs de kinderen.

Hoewel het heel veel regent in Bahia Solano, soms dagen aan één stuk, hadden wij op de verregende dagen op de luchthaven bij aankomst best aardig weer. Op de maandag verliep de tour van 1,5 uur over het terrein zonder druppels. En het walvissen spotten in de middag gaf pas neerslag toen we de boot afgingen. De volgende dag verregende wel op een excursie naar Utria, een nationaal park waar we in ponchos door de natuur liepen, maar in de middag klaarde het op en was er opeens zon. Jawel!

Walvissen spotten

Er zijn twee momenten op de dag dat je met het hotel kunt uitvaren om walvissen te spotten. Om 6 uur in de ochtend en net na de lunch. We kozen voor de laatste optie, al is de zee dan wel ruwer. Naar het opstappunt is het 20 minuten wandelen, waarna je in een lange speedboat (met overkapping) de zee op dendert. Je maakt over de flinke golven soms best wat klappen, maar onveilig of onplezierig wordt het niet. Eerder avontuurlijk. In eerste instantie gingen we rechtsaf de zee op. Daar waren geen walvissen te bekennen. Als via de portofoon klinkt dat een ander bootje ze links heeft gespot, denderen we die kant op. Na 10 minuutjes zien we inderdaad in de verte water omhoog spuiten. In no-time zijn we in de buurt en zien we onze eerste walvissen. Magistraal. Hoewel ze groot en indrukwekkend zijn, straalt er veel rust van uit. Ze laten zich even boven water zien en zijn dan weer vertrokken. Zo schieten we een aantal keer het water over en komen we zelf uit bij een groep van 8. Aan walvissen gelukkig geen gebrek. Het hotel verzekert je dan ook van zien van walvissen.

In de middag volgt nog een hoogtepunt. Om 17.00 uur worden 130 babyschildpadjes losgelaten op het strand. Dat gebeurt best regelmatig, dus hopelijk heb jij ook dat geluk. Hoewel ongeveer 1% van de populatie het redt tot een volwassen schildpad, is het fantastisch om te zien hoe die kleine wezentjes op gevoel richting zee waggelen. Zien kunnen ze pas als ze in het water zijn, zo blijkt.

Utria

Op de tweede dag is de excursie naar Utria. Dat is een boottocht van dik een half uur en we regenen flink nat. Echter krijgen we een ruimschootse compensatie van een moeder walvis met haar jong: ze springen hoog uit het water op als we nietsvermoedend langsvaren. De camera was niet paraat op dat moment, maar de herinnering blijft.

Utria is anders dan verwacht. Waar we dachten aan een hike door de natuur, loop je over een soort houten pier door de mangroven. Mooi is het zeker, maar wel wat eenzijdig en niet heel avontuurlijk. De vele regen maakt het gewoon koud, zelfs midden in de tropen. Als het opklaart kan er op het plaatselijk strandje even gezwommen worden. Hier zijn geen golven of flinke stroming zoals voor het hotel. Op de terugweg stoppen we nog even bij een ander strandje waar ook gezwommen wordt en een biertje gedronken.

Terugvlucht: de geschiedenis herhaalt zich

Van de geplande 4 dagen in Bahia Solano maken we er door de lange vertraging slechts 2 mee, maar ze zijn zeker de moeite waard. Maar dit verhaal krijgt nog een staart. Op woensdagochtend blijkt dat onze vlucht terug naar Medellin met Satena wéér vertraagd is. Het vliegveld heeft niet voor niets de bijnaam: Sal si Puedes, ofwel: ‘vertrek-als-je-kan’. De baliemedewerker blijkt weinig informatief of meewerkend. Het advies is gewoon om rustig te wachten in de overvolle piepkleine vertrekhal. Terwijl de regen uit de lucht dendert, horen we van alle kanten dat vliegen met San German veel zekerder is. Als we informeren aan de balie wat de mogelijkheden zijn, vormt zich een rij achter ons. Iedereen wil plots met San German mee. Er lijkt plek te zijn voor 5 personen, maar na even wachten komt er een 6^e plek vrij en kunnen we met zijn allen terug naar de bewoonde wereld. Terwijl we inchecken roept de Satena-baliemedewerker om dat al hun vluchten voor die dag zijn geannuleerd. EasyFly blijkt dat voorbeeld te volgen. De vrouwelijke San German-pilote weet van geen wijken en vliegt ons een uurtje later zijdezacht terug naar Medellin. Wat een avontuur!

Tips & tricks

– Je schijnt ook walvissen te kunnen spotten in Nuqui. Daar lijkt de kans op het doorgaan van je vlucht groter
– Boek tijdig. Waar boekten maanden van te voren en veel hotels zitten vol op Bahia Solano, juist omdat er niet zo veel zijn
– Travel light: je vliegt met kleine vliegtuigjes, dus neem ongeveer 10 kg mee. Regenlaarzen inpakken is geen overbodig luxe, net als een poncho
– Neem een camera mee mee met stabilisator: dan zet je de walvissen net waar mooier op de gevoelige plaat op de deinende zee
– Vlieg met San German. Wij hoorden daar de beste verhalen over en hebben daar (zoals je hierboven leest) ook goede ervaringen mee. Toen Satena de terugvlucht cancelde, openende San German gelijk een extra vlucht. Dat is nog eens service!
– Wij reisden 8-12 oktober: maar vanaf eind juni tot half oktober kun je walvissen spotten. Informeer bij het hotel dat je op het oog hebt gerust wat de beste periode is, ook qua weer. Ze zijn vaak erg behulpzaam.
– Je hebt het kunnen lezen: vliegen naar en van Bahia Solano kan erg onzeker zijn. Zorg voor genoeg ruimte in je reisschema.
– Neem ook voldoende cash mee. Een nieuw ticket kopen kan online met een betaalpas, maar omdat het internet heel traag is op Bahia Solano is dat vaak geen optie. Cash een ticket kopen aan de balie kan dan wel. Een ticket kost je al gauw 350.000 pesos per persoon.
– Omdat de vertrektijden zo onzeker zijn van de vluchten van en naar Bahia Solano krijg je bij vertraging niet door hoe laat het vliegtuig dan wel vertrekt. Je zult dus moeten wachten op het vliegveld tot het zover is. De kans bestaat dat je dus een hele dag op de luchthaven rondhangt en uiteindelijk niet kan vliegen.

Nog speciale dank aan hotel El Almejal op Bahia Solano. De nachten die wij niet bij hun verbleven vanwege de vertraging kregen wij deels vergoed.