Column van een expat: Help! Mijn dochter moet naar school

Onze dochter is nog geen drie jaar en toch moeten we al nadenken over naar welke middelbare school ze gaat. Nee, we zijn niet van het ver vooruit plannen, maar in Colombia werkt het schoolsysteem net even anders.
Waar je in Nederland een basisschool hebt (4-12 jaar) en daarna de middelbare school (12-18 jaar), daar is het in Colombia – meestal – één pot nat. Alle leeftijden zijn samengevoegd op één immense school. En dan mag je met vier jaar beginnen, maar ook al met drie jaar. Een kleuter loopt dus op dezelfde ‘campus’ – in tuttig schooluniform – rond als een jongvolwassene.
Wil je je kind dus niet laten switchen van school na een paar jaar, dan moet je dus ver vooruit denken. Want hij bivakkeert een jaar of veertien op dezelfde onderwijsinstelling.
Spaarpot
Tegelijkertijd mag je een flinke pot geld reserveren. Een school van een beetje niveau in Colombia is een privéschool. En de prijzen – per maand – starten bij 1,3 miljoen Colombiaanse pesos. Het dubbele of meer per maand is echter ook geen zeldzaamheid. Voor de duidelijkheid: 1,3 miljoen pesos is 400 euro. Heb je twee kinderen, dan mag je dus minimaal 800 euro per maand aan schoolgeld betalen. Best een hoop centen naar Europese maatstaven, een vermogen voor menig Colombiaan. Er zijn tal van gezinnen waar al het geld dat binnenkomt wordt vrijgehouden voor de opleiding, want dat is een deur naar een prachtige toekomst voor je kroost.
Elite
In de praktijk is het natuurlijk zo dat naar een goede school gaan alleen is weggelegd voor de elite. Als je ouders een alledaags beroep hebben – dus geen eigen bedrijf, een hogere manager zijn of advocaat –kun je fluiten naar die privéschool. Heel hip op deze scholen is om tweetalig onderwijs te geven. Spaans en Engels wordt het meest aangeboden, maar je hebt ook Franse en Italiaanse collegio’s hier. Niet dat Frans en Italiaans meteen wereldtalen zijn – Spaans en Engels zijn dat natuurlijk wel – maar het idee erachter is dat je op je 18e dan met gemak in Frankrijk of Italië kunt studeren. En laatst stond er een schattig klein meisje in de lift dat een Chinees liedje zong. Geleerd op school.
Ambities
Colombia ziet– nu het economisch beter gaat en vrede op de loer ligt– de toekomst rooskleurig in. Met een goede studie op zak ligt de wereld voor je open, is de gedachte. De privé-scholen zetten daarom erg in op ambitieuze en competitieve leerlingen. Heel Amerikaans. De hoeveelheid huiswerk schijnt legendarisch te zijn en ook de begintijden zijn bij sommige scholen bizar vroeg. Zo begint een bekende privé-school aan de rand van de stad om 6.45 uur. De schoolbus doet er zeker een uur over om de stadskinderen daar te brengen. Dat betekent dat de meeste kinderen om circa 5 uur ’s ochtends opstaan. Of dat nu bevordelijk is voor de schoolprestaties?
Wat mij betreft is het schoolsysteem in Colombia compleet doorgeslagen. Wie geld heeft telt mee en het overgrote deel van de bevolking heeft dat niet en mag het doen met het niet al te hoogstaande onderwijs via de staat. En de tweedeling in de maatschappij is al zo groot.
Photo: © Charlotte Kesl / World Bank